Zmiana dotychczasowej diety jest nierozerwalnie związana z przeciwdziałaniem rozwolnieniu. W głównej mierze należy wyeliminować te produkty spożywcze, które mogą doprowadzić do nasilenia biegunki. Czego nie należy jeść w trakcie biegunki? Które artykuły spożywcze są przeciwwskazane podczas problemu rozwolnienia?

Biegunka a dieta – czego unikać przy rozwolnieniu?

Biegunka czy też rozwolnienie to problem polegający na częstym oddawaniu nadmiernie rozrzedzonego, wręcz płynnego stolca. Pod kątem częstotliwości wypróżnień wyróżnia się dwa typy biegunek:

• ostrą – wodniste wypróżniania osiągają liczbę nawet kilkudziesięciu w trakcie doby i towarzyszą im inne dolegliwości np. silny ból brzucha, gorączka oraz mniejsze lub większe ślady krwi w stolcu,
• przewlekłą – defekacja i wydalanie płynnego stolca następuje co najmniej dwa razy podczas dnia.

W obu przypadkach osoby borykające się z tym problemem muszą dokonać zmian w dotychczasowym planie żywieniowym. Wynika to przede wszystkim z faktu, że część produktów spożywczych będzie mieć intensyfikujący wpływ na biegunkę np. stymulować pracę jelit, potęgować produkcję i wydzielanie soku żołądkowego czy też prowokować do defekacji. Jakiego pożywienia należy unikać w trakcie rozwolnienia?

• Produkty pełnoziarniste np. brązowy ryż, ciemne makarony i pieczywo, grube kasze, surowe owoce i warzywa, grube otręby i płatki,
• Tłustego nabiału np. sery topione i pleśniowe, twarożki do smarowania, mleko powyżej 2% tłuszczu
• Większość surowych warzyw, a zwłaszcza rośliny strączkowe (np. groch, fasola, soczewica i soja), wzdymające (np. czosnek, kapusta, cebula, brukselka), papryka, szparagi,
• Owoce świeże, zwłaszcza czereśnie, grejpfruty, wiśnie, gruszki, śliwki; konserwowe i suszone,
• Tłuste mięso i wędliny, konserwy mięsne i rybne, podroby, ryby wędzone oraz w zalewach octowych lub solnych,
• Twarde margaryny, tłuste śmietany i tłuszcze zwierzęce (np. słonina),
• Ostre przyprawy (np. pieprz czarny, chilli), mieszanki przypraw oraz dodatki do dań (np. ketchup, majonez, sosy śmietanowe) zawierające dodatki cukru i soli,
• Gazowane i słodzone napoje, napoje zawierające kofeinę, alkohol,
• Wszelkiego rodzaju słodycze, zwłaszcza te z dodatkiem śmietany, dużych ilości cukru, kakao czy tłustego sera,
• Orzechy i nasiona.

Ponadto lekarze i dietetycy rekomendują zmianę sposobu przygotowywania potraw, co oznacza rezygnację ze smażenia, grillowania i smażenia ze wcześniejszym obsmażaniem.

Leki na biegunkę – co warto stosować?

Niekiedy zmiana w sposobie odżywiania może okazać się niewystarczająca dla opanowania nadmiernej defekacji. Wówczas poleca się sięgnąć po leki przeciwbiegunkowe np. loperamid. Lek ten zaliczany jest do grona agonistów receptorów µ, które znajdują się w jelicie grubym. Dzięki temu loperamid przyczynia się do zwolnienia perystaltyki jelit. Efektem tego jest zgęstnienie masy kałowej (jej zaleganie w jelitach prowadzi do zwiększenia wchłaniania wody i składników mineralnych), co w konsekwencji powoduje zmniejszenie częstotliwości oddawania stolca.

Leki z loperamidem to Imodium Instant, Laremid czy Stoperan.

Warto jednak dodać, że loperamid sprawdza się raczej w leczeniu objawowym tzn. jeżeli przyczyną rozwolnienia są infekcje przez chorobotwórcze drobnoustroje typu bakterie, grzyby czy wirusy, to leki z loperamidem nie spowodują zwalczenia infekcji. W biegunce bakteryjnej o wiele lepiej sprawdzą się leki z nifuroksazydem.
Równie wartościowym wsparciem w okresie biegunki jest stosowanie preparatów probiotycznych, bo niejednokrotnie u podstaw rozwolnienia leży dysbioza jelitowa.

Bibliografia:

1. Prystupa A., et al. „Diagnostyka i leczenie pacjenta z przewlekłą biegunką w gabinecie lekarza rodzinnego.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2010, 16(1): 45-53.
2. https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/biegunka-zalecenia-i-przeciwwskazania-dietetyczne/