Nadmierne oddawanie stolca bądź przesadnie luźna konsystencja masy kałowej jest problemem określanym mianem biegunki. Rozwolnienie to problem, który może być wywołany rozmaitymi przyczynami i trwać od paru dni do nawet kilku tygodni. Jednak we wszystkich typach biegunek lekarze rekomendują stosowanie preparatów zawierających elektrolity. Co jest tego powodem? Jaką rolę w leczeniu biegunki odgrywa dostarczanie elektrolitów?
Biegunka – skąd się bierze?
Najczęstszą przyczyną rozwolnienia są infekcje układu pokarmowego, które w przeważającej liczbie przypadków stanowią rezultat zakażenia bakteryjnego (np. Salmonella spp., Shihella spp., Escherichia coli). Niemniej jednak w etiologii biegunek nie można przejść obojętnie wobec wirusów, grzybów czy pasożytów przewodu pokarmowego. W takich przypadkach wina jest spowodowana kiepskim poziomem higieny np. spożywanie brudnych owoców i warzyw, niemycie rąk przed posiłkiem i po wizycie w toalecie. Ponadto nie można zapominać, że istnieje problem biegunki podróżnych, który jest rezulatem spożywania zanieczyszczonej wody lub surowych produktów spożywczych niewiadomego pochodzenia (np. mięso, niepasteryzowany nabiał).
Innymi czynnikami wywołującymi biegunkę mogą być:
- alkohol,
- nadmierny stres,
- zatrucie grzybami,
- dodatki spożywcze (np. sorbitol),
- choroby onkologiczne (np. rak trzustki),
- niektóre środki farmakologiczne (np. leki na arytmię, NLPZ),
- alergie i nietolerancje pokarmowe (np. celiakia, nietolerancja laktozy),
- schorzenia przewodu pokarmowego (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego).
Dlaczego elektrolity są ważne w leczeniu biegunki?
Krótkotrwała biegunka nie stanowi aż tak poważnego zagrożenia dla organizmu. Jednak kilka tygodni rozwolnienia stwarza poważne ryzyko dla zdrowia i życia pacjenta. Zbyt luźna konsystencja stolca oznacza, że organizm wraz z masą kałową wydala wodę. Ona natomiast stanowi źródło elektrolitów – magnezu, potasu i sodu. To pierwiastki odpowiedzialne przede wszystkim za zachowanie optymalnej równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, ale i nie tylko np. potas reguluje ciśnienie krwi, magnez wspiera pracę mięśni i układu nerwowego, a sód pośredniczy w przekazywaniu impulsów nerwowo-mięśniowych. Niedobory elektrolitów mogą więc doprowadzić do rozwoju m.in. nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, drżenia mięśniowego, upośledzenia czynności poznawczych, drgawek, a w skrajnych przypadkach nawet i senności.
Roztwory wodno-elektrolitowe stanowią więc nie tylko opcję nawodnienia organizmu, ale i realne źródło pierwiastków odpowiedzialnych za regulację szeregu istotnych procesów fizjologicznych. Przyjmowanie elektrolitów jest polecane zarówno pacjentom w trakcie hospitalizacji, jak i osobom z biegunką w domu. Stosowanie preparatów elektrolitowych sprawdza się także w problemach zatruć alkoholowych i dużego kaca, nadmiernych wymiotów czy wzmożonej potliwości (np. intensywnego wysiłku psychofizycznego, treningów sportowych czy upalnych dni).
Z czym stosować elektrolity?
W leczeniu biegunki elektrolity dobrze jest połączyć z preparatami probiotycznymi. Niejednokrotnie rozwolnienie może być powiązane z kiepską kondycją lub dysbiozą jelitową np. wskutek długotrwałej antybiotykoterapii czy nałogowego picia alkoholu. Dobrym przykładem połączenia elektrolitów i probiotyku, które wzbogacono w dodatek glukozy, jest preparat Dicoflor Elektrolity.
Oprócz tego nie można zapominać o istotnej roli leków przeciwbiegunkowych (np. loperamid), które przyczyniają się do zmniejszenia częstości wypróżnień i pomagają w przywróceniu optymalnej konsystencji masy kałowej.
Bibliografia:
- Schiller LR. „Przewlekła biegunka.” Gastroenterologia i hepatologia w praktyce klinicznej, pod red. Talley NJ., Wrocław 2013: 134-141.
- Prystupa A., et al. „Diagnostyka i leczenie pacjenta z przewlekłą biegunką w gabinecie lekarza rodzinnego.” Medycyna Ogólna 2010, 16(1): 45-53.
