Praktycznie każdy choć raz doświadczył dyskomfortu spowodowanego przez rozwolnienie. Jednak pojawienie się częstych i nawracających biegunek stanowi informacje, że problem ma głębsze podłoże. Co może stanowić przyczynę tej przypadłości? W jaki sposób należy sobie z nią radzić?

Jakie są przyczyny częstych biegunek?

W pierwszej kolejności warto wspomnieć, że rozwolnienie można podzielić na dwie postaci. Ostra postać biegunki trwa nie dłużej niż 2 tygodnie i w większości przypadków stanowi objaw współtowarzyszący innym schorzeniom. Jednak najczęstszymi przyczynami są rozmaite zatrucia bądź nadwrażliwość, która jest wynikiem mniej lub bardziej poważnego zakażenia przewodu pokarmowego.

Drugą postacią jest biegunka przewlekła – wielokrotnie określana mianem częstej lub powracającej. Ta forma rozwolnienia utrzymuje się od co najmniej 14 do maksymalnie 30 dni. Bardzo rzadko stanowi następstwo zatrucia pokarmowego i infekcji. Duża liczba przypuszczalnych przyczyn sprawia, że należy dokonać wnikliwej analizy stanu pacjenta. Biegunce przewlekłej towarzyszą też rozmaite objawy jak np. brak apetytu, odczuwalny i zauważalny spadek masy ciała, dolegliwości bólowe brzucha, wymioty, czy gorączka.

Co stanowi przyczynę częstych biegunek? Oto lista najważniejszych czynników, które mogą stać za problemem długotrwałego rozwolnienia.

Leki i zioła przeczyszczające

W wielu przypadkach przewlekła biegunka stanowi następstwo stosowania leków i preparatów ziołowych przeciwdziałających zaparciom tj. stymulujących intensywność motoryki jelit. Ich nieumiejętne i długotrwałe użycie może doprowadzić do utrzymywania się rozwolnienia. W przypadku składników ziołowych są to m.in. aloes, kruszyna, rzewień oraz senes.

Laktoza

Nietolerancja i uczulenie na cukier mleczny to problem sporej części społeczeństwa. Niedostateczna ilość laktazy – enzymu odpowiedzialnego za rozkład laktozy – skutkuje bezradnością organizmu w kontekście skutecznego trawienia mleka oraz nabiału. Częste biegunki, poczucie przepełnienia i intensywne bóle brzucha, to tylko kilka problemów doskwierających osobom z nietolerancją laktozy.

Antybiotyki

Długotrwałe stosowanie antybiotyków powoduje osłabienie stanu i funkcjonowania naturalnej mikroflory bakteryjnej jelit. W wyniku tego dochodzi do osłabienia odporności organizmu, co sprzyja zwiększonej podatności na rozmaite infekcje przewodu pokarmowego. Dlatego też podczas antybiotykoterapii niezbędne jest regularne przyjmowanie preparatów i spożywanie produktów będących probiotykami.

Sztuczne słodziki

Osoby będące na diecie lub mające problemy o podłożu glikemicznym często sięgają po napoje oraz produkty pozbawione dodatku cukru. W ich składzie znajdują się jednak sztuczne słodziki (np. mannitol, sorbitol, sukraloza), które pozwalają na ograniczenie kaloryczności i zapobiegają nadmiernemu zwiększeniu poziomu glukozy we krwi. Niemniej jednak nadmierne spożycie produktów słodzonych słodzikami sprzyja rozwolnieniom – dlatego też warto zachować umiar np. względem proteinowych batonów i innych fit słodyczy, które nie zawierają cukru.

Choroby układu pokarmowego

Biegunka może być także efektem niektórych schorzeń związanych z trawieniem czy prawidłowym funkcjonowaniem jelit, niekoniecznie związanych z zakażeniami chorobotwórczymi drobnoustrojami. Problemy jak celiakia, IBS (zespół jelita drażliwego), choroba Leśniowskiego-Crohna, WZJG (wrzodziejące zapalenie jelita grubego) często powodują przewlekłe rozwolnienie, które utrudnia chorym prawidłowe funkcjonowanie i znacząco obniża komfort codziennego życia. W tym przypadku mowa o biegunce zapalnej.

Zupełnie innym problemem jest biegunka tłuszczowa, która przebiega z wyjątkowo przykrym zapachem i charakterystycznym stolcem (tj. wyjątkowo trudny do spuszczenia w toalecie z uwagi na wysoką zawartość niestrawionego tłuszczu). Ten rodzaj przewlekłej biegunki jest zwykle spowodowany problemami dotyczącymi rozkładu lub wchłaniania spożytych tłuszczów. Obecność biegunki tłuszczowej może wskazywać na m.in. stan zapalny trzustki, cholestatyczną chorobę wątroby, czy mukowiscydozę.

Bibliografia:

1.  Schiller L. R. „Przewlekła biegunka.” Jelito cienkie, jelito grube, trzustka (Gastroenterologia i hepatologia w praktyce klinicznej) 2013: 134.
2.  Prystupa A., et al. „Diagnostyka i leczenie pacjenta z przewlekłą biegunką w gabinecie lekarza rodzinnego.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2010 16 (1): 45.