Biegunka czy też rozwolnienie to problem polegający na przesadnym rozluźnieniu konsystencji stolca i wzmożeniu częstości defekacji. Mianem biegunki tłuszczowej określa się jedną z form przewlekłego rozwolnienia. Czym się charakteryzuje? Jakie są jej objawy? W jaki sposób należy ją leczyć?
Biegunka tłuszczowa – co to jest i jakie są jej przyczyny?
Biegunka tłuszczowa jest rezultatem upośledzonego trawienia związków lipidowych z przewodu pokarmowego. Zaburzone trawienie jest w przeważającej mierze skutkiem problemów z trzustką np. choroby nowotworowej, operacyjnego usunięcia, wrodzonego niedoboru enzymów (lipaza) trzustkowych czy alkoholowych zmian zapalnych. Nieprawidłowe trawienie tłuszczy może mieć także podłoże w wątrobie np. marskości czy kamicy i zwężeniu dróg żółciowych. Biegunki lipidowe są również uwarunkowane problemami z zaburzeniem prawidłowego wchłaniania. Zaburzenia ta mogą być rezultatem celiakii, choroby Leśniowskiego-Crohna, SIBO (zespół bakteryjnego rozrostu jelita cienkiego) czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Objawy biegunki tłuszczowej – jak wygląda stolec tłuszczowy?
Stolec w biegunce tłuszczowej jest niezwykle charakterystyczny, gdyż odznaczają sie zwiększoną zawartością niestrawionego tłuszczu. Masa kałowa jest połyskliwa i mazista, przeważnie o żółto-pomarańczowej barwie oraz towarzyszy jej nieprzyjemny, zgniły zapach. Duża ilość niestrawionego tłuszczu sprawia, że stolec przeważnie unosi się nad powierzchnią wody. Ponadto biegunce tłuszczowej towarzyszą inne objawy, które są znamienne dla rozwolnienia:
- wzdęcie,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- śluz i/lub krew w stolcu.
W przebiegu biegunki tłuszczowej, która w zdecydowanej większości przypadków ma charakter przewlekły, zazwyczaj dochodzi do spadku masy ciała.
Jak leczyć biegunkę tłuszczową?
Proces leczenia biegunki tłuszczowej jest bezpośrednio związany z przyczyną jej występowania. Gdy biegunka stanowi rezultat nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem trzustki, to wówczas podaje się pacjentowi doustne enzymy trzustkowe (amylaza, lipaza i proteaza). Dzięki temu organizm chorego odzyskuje możliwość trawienia związków tłuszczowych, co z kolei pozwala na przeciwdziałanie rozwolnieniu. Jeżeli problem tkwi w wątrobie i drogach żółciowych, to wówczas niezbędne jest wdrożenie leczenia hepatoprotekcyjnego i zastosowanie preparatów żółciotwórczych. Biegunka tłuszczowa związana z zaburzonym wchłanianiem lipidów np. z powodu celiakii czy choroby Leśniowskiego-Crohna przeważnie wymaga wprowadzenia zdrowej i zróżnicowanej diety.
Ponadto w trakcie biegunki tłuszczowej zalecane jest typowe postępowanie z rozwolnienia, czyli regularna hydratacja i uzupełnienie elektrolitów. W keto biegunce ważną kwestią jest także wzbogacenie diety w witaminy ADEK oraz ograniczenie spożycia produktów ciężkostrawnych, które są przygotowywane przy użyciu dużych ilości tłuszczu.
Warto jednak zaznaczyć, że w biegunce tłuszczowej preparaty na rozwolnienie nie zdadzą egzaminu! Co prawda wspomogą w zagęszczeniu masy stolcowej i ograniczą częstotliwość wizyt w toalecie, ale nie rozwiążą problemu dotyczącego nadmiernie zalegającego tłuszczu. Dlatego proces leczenia biegunek keto jest ukierunkowany w głównej mierze na przyczynie. W celu wykrycia biegunki lipidowej przeprowadza się mikroskopową ocenę stolca pod kątem ilościowej zawartości tłuszczu. Ponadto próbkę kału można przeanalizować pod kątem wartości współczynnika pH, obecności leukocytów, posiewu oraz sprawdzić poziom potasu i sodu.
Bibliografia:
- Lipiński M., Rydzewska G. „Zasady postępowania u pacjentów z przewlekłym zapaleniem trzustki i niewydolnością zewnątrzwydzielniczą trzustki w praktyce lekarza POZ.” Lekarz POZ 2018, 3: 199-203.
- Prystupa A., et al. „Diagnostyka i leczenie pacjenta z przewlekłą biegunką w gabinecie lekarza rodzinnego.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2010, 16(1): 45.
- Wysocka M. „Substytucja enzymami trzustkowymi w leczeniu schorzeń trzustki.” Medycyna Rodzinna 2002 (3-4): 106-109.
